Сакам да кажам...

Сакам да кажам дека во секојдневието голем дел луѓе се дел од насилна, токсична, врска. Дали во неа има физичко или психичко насилство, независно, еден од партнерите е насилник, а другиот жртва. За некои блиски пријатели кои биле дел од таква врска можеби и се плукате зошто не сте сетиле порано. Знам дека јас се плукам.

Во нова врска е многу често да, ете оти ми е мене поблиску ќе речам другарка, да другарката се оддалечи од друштво во млада врска. И тоа е океј. Често се вели дека првите три месеци од врска се период на заљубеност (кој можи да трај и повеќе) и е сосем океј да биди вака и реално и да имате пријател да го прави ова, сфатете дека е океј ова однесување први три месеци. Впрочем, млади врски и траат толку. Штом помини период на заљубеност "се отвораат" очите. Ако пријател почни да ве избегнува сосема, ако почни да ги избегнува сите дури и кога е слободна, а не за да биди со дечко, е тука веќе е добро да се запрашаш дали можда е во насилна врска? Кои се шансите дека новиот партнер забранува да се дружи со своите стари пријатели? На почеток е неосетно.
"Ах многу ми е мака"
"Ај друг ден, денес имам нешто дома да средам"
"Чекам брачеда ми да ми се јави, ќе почекам да видам, ама најверојатно не"

Многу од ваквите врски можи да се скриени. Доколку внимателно слушаме, ќе слушниме тоа шо треба ама е тешко зошто не сме навикнати во секојдневие да очекуваме насилство.
"Ма не е ништо се удрив во кваката"
"Да бе, око ќе си изваев преѓе во џамот"
"Не знам кај се имам удрено тука..."
"Паднав од точак"
Да, има несмасни луѓе, ама тие се такви и пред да стапат во врска. Оти ете сите ми верват дека некни дур турав сол на јагоди станав во гранка дрво и ќе си ги ископав очите за малку, оти не сум смасна. То е факт од пред јас да сум во врска.

Физичкото насилство е очигледно, само треба полека да се насочи бранот кон него. Не треба да претпоставиме дека веднаш некој е во насилна врска, туку да истражиме. Ништо не убива побрзо пријателство од грешна претпоставка врз која ќе изведиме некоја акција.

Психичко насилство е потешко за да се забележи.
"Да, сме во лошо место ама знам дека ме сака, ама ќе помини. Секогаш поминва, често имаме проблеми" - вистински треба да се истражи какви проблеми без да се биди насилен.
"Не е мојот партнер насилен, обично е добар со мене ама ете се случва по некогаш да биди ваков" - тој можи да те сака и вистински да се кае, ама факт е дека е насилен и дека однесувањето не се случи пак.
"Не знам шо да очекувам кога сме заедно" - насилни врски се многу збунувачки. Не знаеш на што си, не знаеш шо следува.

Знаци кои можи да ги препознаете како страно лице:

• Видливи рани - има поопштрно горе за ова.
• Покривна облека - дали било тоа за да "ја скрие" од други мажи, или да покрие одредени рани.
• Наеднаш станува помалку социјална - или сама се дистанцира, или партнерот ја дистанцира. Ако е сама можи да е до страв, срам. Ако ја дистанцира партнерот е до посесивност.
• Нема самодоверба - помалку се впушта во групни разговори, помалку е весела и енергична и скоро за се се врти кон партнерот ( кој патем сегде иди со неа) за одобрение.
• Ѝ се менува јазикот на телото, невербалната комуникација - од претходно отворен и пријателски човек, добивате вчепаток дека сте со некој крајно незаинтересиран за вас.
• Не збора за својата врска - темата ја избегнува целосно, најчесто од страв да не се испушти некој детал и после да страда ради тоа.
• Постојано ја бара на телефон - ако не е со неа, тогаш е на телефон со неа. Ја прашва со кој е, кога излезе, зошто излезе, кажува кога да си оди, иако тој е на пример без вакви рестрикции.
• Се менва присутноста на социјални мрежи - ако претходно ставала секакви слики, сега најчесто ги нема или се ептен "затворени".
• Се уништуваат врските со пријателите - со самото избегнување, не зборување и видна "незаинтересираност" ќе почни да го губи сите околу себе. И ако сите бегаат, најверојатно нешто смрди. И смрди насилникот ама не сме свесни за тоа.
• Секогаш се брза - исто како основец, има одреден излез.
• Прикажува лажни емоции - максимално ја крие токсичната врска. Прво, ради страв дека ќе настрада и второ, штом стани свесна, ради срам дека не можи ништо да преземи. Ама можи и покасно и за тоа!

​

Во мој случај, почнав да сеќавам дека девојче со која бев газ и гаќи ме избегнува. Ме избегнува веќе пола година од кога е со дечкото, едино ми пиши понекогаш на фб. Од социјални мрежи речиси да исчезна. Почна да не се грижи за себе, остана сама во поглед на пријателство зошто сите ги шутна подалеку.
Сме во контакт, ама не се гледаме. И кога ме избегнува да излезиме сами, или со друштво, ја викнав на дабл дејт. Е јас имав среќа дека нејзиниот беше отворен шовинист и насилник, многу ретко е така случај. До толку шо тој мене не ми се обрати ни еднаш на маса, туку збораше со дечко ми дирек. И дечко ми испадна со краток фитиљ и го спопука.
"Чекај, ја оставаш со другарки да излегва? Знајш дека во друштвото има машки?"
И онака јас се вртам кон другарка ми:

​

А дечко ми му прај дека ми верва и знај дека јас не би напрајла ништо во врска, впрочем и со бивш сум во исто друштво. Збунет беше другиов.

Шо ме натера да зборам за ова е зошто моментално познаничка врви низ истото, и почна да се отвора сега, кога нејзиниот е на печалба. Знаев за состојбата и цело време даваме максимум да помогниме. И дури сега, кога е далеку и не можи ништо да напрај - пробваме.

Најбитно прашање: како да помогниме на некој кој е во насилна врска?

• Биди пријател - дел од работите кои ги прави насилникот е да оддалечи својата жртва од пријатели за да нема кој да помогни. Ако си свесен дека пријател е жртва на насилство, биди тоа што си - пријател. На почеток нема да ти верва ама ова дава шанса дека некогаш ќе се довери и ќе ти верува ко ќе сакаш да укажиш на ситуацијата.
• Биди поддршка - прегратки, зборување за настани во минато каде си бил/а лојална на неа, да се осети сигурно и да се осигура дека можи да ти верува.
• Започни обичен разговор - "ми недостигаше, секогаш беше срце на забавата", "еј од кога се немаме видено, не можи на чоек да недостигаш" пред да влезиш. Жртвата не секогаш е свесна за своите промени, а и кога е добро е да има потсетник колку многу е промената.
• Фокусирај се на нездравите делови од врската - не вели дека врската не му е здрава во целост. Зборај му за малите нездрави делови во истата. Зошто тие делови се лоши? Во тој поглед.
• Разговорот не треба да личи како разубедување, туку тоа што е - разговор.
• Не кривете другарката за ова - таа е жртва и често пати не е свесна за ваквата ситуација. А, кога е свесна е уплашена, самодовербата му е намалена.

Зошто цел текст де фокусирав како пријател да помогни на жртва, а не жртва да си помогни себеси е баш затоа. Жртва е. Ако успее да сфати дека е во насилна врска рано во врската и можи да избега сама, ама ако остани подолго време внатре запаѓа во магичен круг кој го поставува насилникот.
Насилство -> Пријателство -> Омаловажување -> Награда -> Ветувања -> Насилство

Се намалува самодовербата. Се намалува вредноста за себе, вредноста на врската и пријателите. Што треба на една жртва е поддршка. Поддршка за да се избори!

​

Како изгледа психолошко насилство од очи на жртва:

• Омаловажување, приватно и јавно
• Закани
• Зголемена критика
• Одбегнување да зборува, како "казна" за нешто незначајно кое го правиш
• Те игнорира во активности
• Има афери за кои не смееш да зборуваш
• Флертува
• Користи сарказам
• Екстремна љубомора
• Менува расположение
• Кажува лоши и навредливи шеги на твоја сметка
• Доминира
• Покажува љубов, па се повлекува, па покажува пак и така во круг
• Те прави да се чувствуваш виновно
• Ти кажува работи кои сака да ги смени кај тебе за да бидиш подобра
• Прави се да е твоја вина
• Те оддалечува од семејството
• Те оддалечува од пријателите
• Користи пари како средство за манипулација
• Закана дека ќе си наштети ако го напуштиш, спојлер - нема то да се случи

Заклучок:
Да си во насилна врска е тешко ама има надвор. Немој да се "одлепиш" од пријател на кој му треба поддршка, разговарај суптилно, нагласи кои делови од врската не се здрави без да се маркира врската како насилна. Не ја казнувајте другарката со оддалечување зошто таа е жртва и му треба рака, а не уште еден грб. Биди поддршка, пријател.

Важно е да се бориме против било каква форма на насилство и прв чекор е да ја познајме, дали кај себе или кај другите. ​

 

Како чоек кој заврши со одење на последен семестар, не, нема да ти дојди умот. Јас секогаш од следен семестар ќе бев поредовна. Oh well. Сега немам како да се залажвам.