Колку е квалитетно вонредното образование?

Последниве денови ептен мислев дали треба да се отвори ваква тема, поттикната од една дискусија што некаде ја прочитав.
Што од завршување факултети вонредно, што од завршување средно преку ноќ со преквалификација на дипломата, колку да се земе диплома формално и да се напредува на работата или пак да се стигне на одредено работно место, кое ти го гарантира некој, но само ти фали одредена диплома. Дали сметате дека е во ред некој 4г да учи на пример средно здравствена струка, а некој за неколку месеци со платени пари за да ги положи стручните предмети, да работи на истото место, да му се важи подеднакво истата диплома како тој што учел 4г, полагал државна матура итн. Или пак завршување факултети вака на ист начин, плати, оди полагај испити, а ти или пак некој друг учел со години и редовно посетувал предавања секојдневно.
Дали овие дипломи земени вонредно според вас може воопшто да ги споредиме со дипломите на тие кои што учеле редовно?
Најдов една статија на оваа тема, па искрено ми се допадна напишаното, речиси и да се сложувам целосно со ова...

Вонредното средно образование далеку од квалитетна едукација
Дипломите што се добиваат по завршување на вонредното средно образование се само формални и ја немаат тежината на образовнаиот процес што се добива во редовно средно училиште – сметаат професорите кои вклучени во овој процес.

Не сакаа директно да зборуваат пред камерите, но ги посочија главните проблематични точки – дека со диплома за завршено вонредно средно училиште се стекнуваат ученици кои имале исклучително слаб успех во редовното образование. Професорот Џеладин Мурати вели дека Министерството за образование сериозно треба да размислува за ова прашање.

“Само ги пријавуваат испитите и тие испити претставуваат формалност која ја засенува вредноста на дипломата што ја добиваат. Нема квалитет, нема знаење. Формално, дипломите важат, но потребна е силна интервенција на образовните институции да не се дозволи девалвација на редовната настава која и така не е на потребното ниво. Треба да се организира на начин да не добиваат само формално дипломи без знаење“, вели професорот Мурати.

Од Министерството за образование иако ветија, не ни одговрија на прашањата. Најголем интерес за вонредно средно образование има во стручните училишта, особено во медицинските.

“Кај нас доаѓаат за преквалификација, бидејќи сите се надеваат, а пазарот на труд на Запад бара медицински персонал и неслучајно поголемиот дел се ориентирани за ова. Претежни се работи за медицински сестри, можам да речам дека 99% од тие што доаѓаат се за медицински сестри. Моментално за тоа има голем интерес“, посочи Шериф Селими, С.М.У “Панче Караѓозов“.

Уписот за една година во средно вонредно образование во овие училишта чини 100 евра, а за секој испит се плаќа по 20 евра.
https://www.alsat-m.tv/mk/вонредното-средно-образование-далек/

 

Тоа дали некој посетувал настава четири години по ред редовно или не е индивидуално. Кај нас пример на УКИМ тие што беа редовни студенти знаеа да не се појават со денови и месеци на настава па на крајот пак им беше дозволувано да полагаат испити (иако требаат нели потписи за тоа) додека пак тие што беа вонредни студенти беа далеку поредовни студенти и од редовните. Зборувам за мојот факултет, за другите можеби е поинаку. Секој има различни искуства.
Министерството за образование треба да го концентрира повеќе своето внимание на прашањето која е причината што доста луѓе се решаваат да се запишат како вонредни студенти а не како редовни. Некој на пример е приморан зошто мора да работи, да се грижи за фамилијата дома и за неговите најблиски. Никој не оди како вонреден студент зошто сака и тоа го говорам од сопствено искуство. Со пензија на мајка ми минимална (во минатото беше некои си 150 евра) како некој професор очекува на пример да ми се финансира студирањето? Дете сум на самохрана мајка.
Но, затоа јас тоа го сфатив, се помирив со ситуацијата, работев по осум часа на ден и студирав. Бев трипати поредовен на предавања и од редовните студенти и сега на пример можам да кажам „гледај, јас давав 400 евра за студирање, редовните даваа по 200 евра за студирање и плус бев редовен на предавање а тие се шлаеа по кафичи и не присуствуваа на предавања редовно па пак на крајот тие можеа да полагаат“. Само тоа е минато. Иако имаше, рака на срце, и студенти кои одеа редовно на предавања.
Пак е ова индивидуално. Јас еве, можам да говорам дека мојот пат беше трнлив и исполнет со доста препреки кои сам ги надминав и не се откажав. Продолжив напред и на крајот дипломирав. А во 2014 година добив и награда за да студирам на еден универзитет надвор во странство. Не бев студент на генерација но успехот не ми е исто така лош а бев вонреден студент. А верувај и дека по факултетите не секој професор оценува реално, оценувањата се одвиваат кај многу професори според „ќејф“, не кај сите.

Има многу да се говори на оваа тема. Можеби има и луѓе кои го злоупотребуваат статусот на вонреден студент но има исто така и луѓе кои го злоупотребуваат статусот на редовен студент. А ако имаш врски - ќе си плаќаш поевтино, нема да одиш на предавања и на крајот ќе си дипломираш како редовен студент.

Зарем мислиш дека јас пример сакав да се малтретирам да одам на работа и да студирам (две обврски во еден ден да се извршуваат истовремено)? Не. Па поради тој факултет три години одев трета смена на работа. Никој во државава нема да ти даде да работиш на четири часа (како што има на пример во Германија или пак Австрија) а и да ти даде некој (што е навистина ретко) парите пак нема да ти стигнат, џабе е, што значи ќе бидеш приморан пак да работиш осум часа за да заработиш нешто со што можеш да ги покриеш своите трошоци.

 

На темава ќе се согласам со тоа што Плус го пишал погоре, дека причината за запишување како вонреден студент е индивидуална и не секогаш станува збор за неамбициозност и избирање на полесниот пат.

Поаѓајќи од тоа каде живееме и земајќи во предвид колку родители едвај сврзуваат крај со крај, има голем број на случаи каде детето мора и самото да работи за да успее да се школува. И додека работи нормално е дека не е возможно да може да ги следи сите редовни предавања како и оние студенти кои не мораат да го прават тоа. Но амбициозни личности го извлекуваат максимумот и од таквото студирање, па во секоја прилика посетуваат предавања кои вреди да се следат.

Од друга страна да, има и такви за кои вонредното студирање е идеална опција затоа што единствено им е битно во рака да го имаат само тоа парче хартија кое кажува дека се стручни и способни за својата професија, додека тие си немаат ниту поим од истата ниту пак се во допир со реалноста. Но во нашава држава тоа и не е така голем проблем, бидејќи на таквите најчесто им е обезбедено работното место уште додека се во основно, затоа што тато и мама имаат врски.

Па на прашањето колку е квалитетно вонредното образование, би рекла дека за посветените студенти е еднакво квалитетно како и за редовните бидејќи се вложуваат максимално.

Сакав да го искоментирам овој дел конкретно.

Да не се дозволела девалвација на редовната настава која и така не е на потребното ниво. А зошто е на тоа ниво, дали некој се запрашал?

Каква мотивација е да следиш предавање со 3 слајда, цели 90 минути, раскажувано со едноличен тон и без никакви отстапувања од напишаното во скриптата, предавано од збор до збор како што е таму? Зошто ми е потребно да отидам на предавање ако тој што раскажува всушност не раскажува, туку чита? Каков пристап кон студенти е да не се појавиш на предавање без никакво образложение и истата постапка да ја повториш уште 3 пати во еден факинг семестар? Какво охрабрување е студент да ти постави прашање а ти да го исмееш пред цела предавална? Дали е нормално како студент да се плашиш да отидеш на консултации затоа што не знаеш каков му е денот на професорот? Колку е понижувачки да реагираш кај професор за колега кој ти краде цела семинарска со минимални измени, а тој да ти одоговори дека возможно било да имате иста замисла? Колку е нормално на колоквиум да одиш во страв повторувајќи ги лекциите од збор до збор, затоа што професорот не признава одговори напишани со своја глава?

Еве вака изгледа една редовна настава и вака ќе изгледа и во наредниве 100 години ако не се доведе во ред професорскиот кадар.

 

Конкретно за во средно здравствена, мислам дека нема шанси со редовна и вондредна настава да се има истото познавање. Реално, полесно би било на готови прашања да ги научиш одговорите, одколку да решаваш тестови цело време, со нормално - прашања кои не ги знаеш. А и за праксата, друго е кога инструкторката ти покажува директно тебе, друго е сам да одиш и да се пикаш колку да видиш бидејќи вработените едвај даваат да направиш нешто ти. Не викам дека и со вондредно не може да се знае, ама се сомневам дека тоа знаење е еднакво како да си учел ( ама вистински учел и си се трудел ) 4 год редовно.

 

Не би се сложила дека тежината на дипломата/знаењето е еквивалентна на посетување настава. Ќе зборувам од аспект на студентка, бидејќи најсвежо ми е. Можам да зборувам и од двете страни, бидејќи посетував редовно и последната година вонредно настава. Можеби пропуштив некоја дискусија и изнесување на ставови, ама материјалите за учење се исти и за вонредни и редовни студенти, останатото е индивидуална работа на истражувања што како студент треба да ги направиш (проектни, семинарски и сл.)

За сувопарно предавање, што спомнаа членовите погоре и читање од презентации 200/400 евра не ми се даваат, воопшто ни за тоа да учам стари информации и теорија, а во праксата да се губам и импровизирам.
Од моја перспектива, студиите се апсолутно скапи без стипендија, наспроти знаењето што се добива. Се плаќаат разни такси, книги, скрипти, дополнителни материјали, уште и ако си од друг град, дополнителни трошоци. Истите трошоци ги имаат студентите со двата статуса, само што вонредните ја плаќаат дупло повеќе годината. Сега да би требало да се запишам на факултет, дефинитивно би одбрала од почеток опција вонреден студент.

Потребни ни се промени во однос на процентот на теорија и пракса. Кај нас преовладува теоријата, а во праксата сме аматери. Не знам дали имаме колеги од општа медицина да кажат каква е ситуацијата со труповите, дали уште учат/полагаат на трупови и во каква состојба се наоѓаат истите?

Криво ми е што немаме студентска организација преку која можеме да бараме студентска работа со скратено работно време, што е пример кај соседните земји, почнувајќи од Србија.

 

Јас не сум компетентна баш за медицина да зборувам, ама и те како сум компетентна за вонредно средно стручно и вонредно високо образование.

Завршив гимназија редовно и факултет како редовен студент. Потоа запишав вонредно второ средно стручно, а после тоа вонредно втор факултет. Искрено, мене ми беше полесно вонредното и имав далеку подобри резултати од кога бев редовен студент. Средното го учев додека работев, а факултетот дома со две деца.

Тоа што редовно одев на сите часови и предавања не ми значеше којзнае колку затоа што беше ужасно досадно (со неколку исклучоци). Спиевме што се вика на предавањата чекајќи да дојде делот каде ни кажуваа ако на нешто треба повеќе да се обрне внимание или нешто не треба да се учи. Вонредно пак, не бев многу информирана околу ваквата селекција на материјалот, учев сѐ, па можеби и затоа сум била подобра. Којзнае.

Кога некој дел од материјалот не ми беше јасен или имав одредени прашања, како вонреден студент си одев на консултации и прашував конкретно за тие прашања. Баш тоа мене што ме интересира. Семинарските важат исто и за вонредните и за редовните, а јас отсекогаш сама си ги пишував. Редовните некако помрзливи беа за тоа, дури не знам некој да напишеше целосно сам семинарска.

Се согласувам дека не се запишуваат само послабите вонредно и оние на кои не им се учи, туку и поамбициозните. Затоа не би генерализирала, ама би се согласила дека начинот и методите на одржување на наставата на било кое ниво во образованието е сериозно застарен и слабо функционален.

 

Јас лично не се согласувам некои факултети, посебно медицинските и оние од кои директно зависи здравјето на човекот во целина, на пр. психолог, логопед, соц. работник, дефектолог, педагог, физиотерапевт, кинезитерапевт и сигурно испуштив некој. Би ги забранила со закон вонредните.

Ти го сфаќам гневот затоа што навистина не е фер некој да учи 4 години, а некој вонредно. Но не е дека работата ја зема некој. Секаде е дефицит за медицински кадар, посебно кај нас. Тука дали имаш завршено 2 или 4 години или за 1 не е битно, работа нема. И медицинските сестри работат се и што треба и што не треба, за 12 000 и работа за уште 2 мед. сестри. Сите завршуваат плус за медицински сестри затоа што постојат цели програми за учење јазик и пракса во странските земји, што можат многу повеќе да добијат. Тука праксите се за нигде, не па работа. Разликата е голема 200е и околу 1800-2000е. Иии пак ќе кажам ако имаш пари секаде у земјава е се формално, не само средното вонредно туку секаде и на секој факултет. Веруј ми не завршува некој/а вонредно медицинско за да седи во земјава и да работи за 12 000 ден..

 

Да не бидам погрешно разбрана, тоа е дел од статијата, не дека јас сум толку во револт, само сакав да се дискутира на темава, сметам дека има за што да се збори.
Едноставно ми е некако апсурдно, еве јас како фармацевтски техничар да се вработам во аптека редовно завршена и некој да дојде со вонредно завршена за неколку месеци или година и да имаме иста плата. Исто како 4г залудно да сум ги фрлила, цели 4г сум одела на пракса, сум учела материјалот постепено и постепено, а они одеднаш се, реално тешко да се постигне и добие истото знаење, како некој што подолго учел за да се стекне со таа диплома.
Сум против тоа да има вонредно за здравствени струки, бидејќи се работи за човечки живот, а не сега не знаат една вена да ти погодат (нормално ако завршила вонредно за лаборант немала 4г време за пракса и полека полека да се испраксира), не па нешто друго, дојде време страв да ти е да имаш потреба од медицинска помош. Инаку зборам и споредувам ученици што навистина учеле и биле посветени додека им траело образованието, не за некои со едвај 2ки што се појавувале на крај колку да завршат, од тие дури и вонредно завршени ученици може да имаат подобро образование, тука не оспорувам дека е така.

 

Те разбирам, но кога ќе се вработиш ќе видиш колку е неправедно и дека сигурно некој што има помало знаење или го купил ќе зима поголема плата или на тој/таа ќе им го продолжат договорот тебе не. Се е апсурдно, но додека молчиме така ќе биде.

 

А чекајте, овде се дискутира само за средно или и за високо образование? Високото образование (додипломски студии) трае исто и за редовни и за вонредни - 3 или 4 години, зависно од факултетот. За средното медицинско не знам, ама тоа што јас го учев траеше неколку месеци, со тоа што ги полагав само стручните предмети (теоретски и практични), а оние што ми беа од гимназија ми беа признати.

Прашањето ми е, зарем може да се запише некој од основно директно како вонреден ученик во средно, без да ги учи општите предмети? Не ми е јасно како функционира ова.

 

Може, ќе ги полага сите и општи и стручни. Поскапо било за тие само со основно што оделе да учат вонредно средно.
Инаку и за средно и за факултет дискутираме, секој може да си изнесе лично или општо мислење и примери, темата е баш за тоа, вонредното образование во државава и колку е квалитетно истото.

 

Епа ете, јас не видов некоја голема разлика помеѓу вонредното и редовното студирање на факултет. Скоро сѐ беше исто како и за редовните. Дури голем дел од професорите си бараа и редовна посетеност на наставата и од вонредните студенти, иако имавме посебен час каде се предава целиот материјал наеднаш. Дури испадна ние повеќе одевме по тие предмети.
Средното ми беше малку поопуштено, ама тоа можеби беше поради причините поради кои јас се запишав, поради самото школо или пак затоа што бев повозрасна, па не гледаа на мене како на ученик среднист.
Тоа не знам.

 

Јас за средно можам да кажам, и не со намера да ги „омаловажам“ и сл. вондредните, ама не ми а јасно како некој може, истото познавање и пракса да ги добие како некој редовен. Сега сепак, има и такви што редовно оделе ама ни 10% од материјалот не совладале, ама правам споредба со одличните. Самите професори ни кажуваа дека наводно со мн. слабо знаење ( како за 2ка да речеме), добивале 5, поминувале водредно и дипломата си ја земале, а инјекција да стават не знаеле да стават..

 

А што не пишале во интервјуто дека ако си вонредно колку и да знаеш пак двојки тураат? Вонреден ученик нема шанси 4ка или 5ка да има.
Секако, тие не чинат. Јер вонредно се. Шо им е гајле зашо се вонредно.

 

Татко ми беше дел од комисија на професори што оценуваа вонредно ученици, се 4ки или 5ки им ставаат, во најлош случај 3. Демек платиле пари, 2 реченици ќе кажат шо сакаат и доста е. Он многу се нервираше за ова, сакал повеќе да прашува, но другите биле како ајде бе пари платиле, сигурно нема да се замараме да ги прашуваме...

 

Денес кога дипломи се стекнуваат и од дома на интернет без да влезеш во образовна институција, ќе имаме некои што се преценуваат оти оделе на часови четири години а паметот може во дечкото им бил или -што да носам во петок. Многумина завршуваат средно стручно без апсолутно никакво знаење затоа што дремеле на часови со сила. Не е ова за сите нормално, ама сега да се решам, на овие години средно стручно да земам вонредно, повеќе ќе научам за две години отколку многумина за 4. Поозбилна сум сега и повеќе ќе се сконцентрирам затоа што знам дека ќе ми треба за во пракса отколку кога бев 16 години. И ако е ист материјал, што е проблемот?
Друга работа е како се стекнуваат тие дипломи. Ако е со мито и корупција, тогаш е криминал и е друга тема. Како што има и факултетски дипломи купени, нема што да се збори. Се шират приказни по Европа за купени дипломи на медицински сестри на Балканот кои после одат во Германија (најчесто) па контролите се засилени.
Но ако е се регуларно, нема зошто да се потценува вонредното. Ти и 10 години учи и оди на предавања ако сакаш, доколку се работи за ист материјал, исто (треба да) вредиш на пазарот на трудот.

 

Епа татко ти мене не ми беше во комисија, а јас бев една год вонредно ради здравствени проблеми
Единствена јака оцена ми е 3ка по физичко.
И чисто колку за споредба. Сите од моја генерација што запишаа факултет ниту еден не заврши до крај. А види ме мене каде сум
Пак речете вонредните врска немаат и 5ки им редат. Дипломата ми ја унакази тоа што бев болна а учев ко мрдната. И пак не заслужував.

 

Веројатно зависи и до комисија и во училиште во кое се полага вонредно. Ете и колешки на мајка ми, сега што завршуваа вонредно се дипломи со јаки оценки приложиле, а и сами се "фалеле" дека не учеле ништо и така прошле.

Еве дел од лично искуство од темата на некој што земал диплома за да се преквалификува. Ова не е за пофалба според мене.

 

Претпоставувам многу работи играат улога. Исто така и кога си завршил...

 

Абе за купување дипломи сите знаеме дека тоа има, и оценки дури се купуваат не пак дипломи, ама не е во ред, за живот се работи ете во здравствена.. не дека некој со 2ки што врвел редовно повеќе знае, некој со вондредно може да знае повеќе од него секако ако се труди. Нормално зависи и од местото, комисијата и сл., кај мене кажуваат дека е мн. полесно вондредно бидејќи си добивал готови прашања, можеби не е секаде така, не знам, не можам од лично искуство да зборувам ама idk, ако е така сигурно не може да биде исто знаењето, бидејќи за јас да добијам 5 морам цела тема да ја научам, а кај нас вондредните од таа тема ќе добијат прашања на готово и ќе си ги учат нив и ќе добијат 5, што сепак не е исто.