Проза, поезија – извадоци

Марко Виденовиќ

 

Од творештвото на неповторливиот Петре М. Андреевски:

„Секој човек си го планира некако животот. Но никој не знае кај згрешил кога ги повлекувал правите и криви линии, допирните точки, острината на аглите. Не може ни со сигурност да се објасни кај му измрдала либелата. Можеби некој ден ќе го открие тоа, но ќе го открие кога не ќе може нешто да измени”.
- извадок од романот Тунел

„Никаде да не одиш со грд човек. Со грд човек секаде ќе ти биде грда работата. Ќе си земеш некој убав човек со голема сенка и насекаде свртен. Од која страна да го погледнеш, оттаму да му се гледа лицето. На сите страни да има лице. И тој не мора ништо да зборува ами остави го само до тебе да стои. Покрај убавиот човек и ти ќе бидеш поубав. Оти се рекло: убавината секогаш изгледа невино иако најмногу гревови носи…Само убавината прави пазар.“
- извадок од романот Последните селани

„Ништо не е повидливо и ништо не е поприсутно од твоето отсуство“.
- од стихозбирката Дениција

 

Марко Виденовиќ

 

Горчливо срце - Виктор Дел Арбол

 

Сеќавање (пофалба на минатото) – Петре М. Андреевски

Дали се сеќаваш кога првпат се сретнавме
и кога ме гледаше, правејќи се дека не ме гледаш
и кога јас те гледав, како да не те гледам;
и кога ти реков: Тој што ќе го прашаш за мене
оној е за кого прашуваш
и кога потоа се држевме за раце
како живиот оган што се држи за огништето.

Дали се сеќаваш кога се враќавме дома
и кога, пред да нè наврне дождот, ми рече:
Падна првата капка – почетокот на поплавите,
доаѓа водата што е корен на секој корен,
што е фитил во зрното, во икрата, во ципата
во кои се подготвува светската експлозија.

Дали се сеќаваш кога со едната рака работев,
а со другата те хранев и те милував
и кога ти реков дека прегратката и бакнежот
не ја кажуваат ни половината од мојата љубов;
кога срцата ни грмеа и го заглушуваа светот
и кога ти ми рече, не знам што ми рече
и кога јас ти реков, не знам што ти реков
и кога она што не можев да ти го кажам
беше меѓу моите зборови застанато.

Дали се сеќаваш кога ја отвори вратата,
покажувајќи ми колку е убав надвор денот
и кога јас ти реков дека и дома е убаво
и убаво е секаде кај што ти престојуваш.
Ти рече: Погледни! а мислеше – Те гледам,
јас ти реков: Гледам, а мислев – Ме гледаш,
кога Земјата се преобуваше, се преврзуваше,
кога сè беше јасно во јасното сонце
и качунката на повисоко си ја качуваше воздишката,
што беше несреќна само кога не е со тебе.

Дали се сеќаваш кога се тркаа мотоциклистите,
втрчувајќи и во денот што требаше да дојде,
кога Работнички победуваше во кошарка,
кога небото го задржуваше сонцето
на височината што е еднакво оддалечена од сите,
кога низ кожата ти наѕирав, како низ прозорец
и гледав што се работи во моето село,
кога јули надоаѓаше од секаде до секого,
кога од пологот излетуваше потполошката,
како патоказ на своето беспатје на полето
и кога ме праша: Што мисли јајцето во птицата?
и кога ти реков: А што мисли птицата во јајцето?



Дали се сеќаваш кога ветрот ги диплеше житата
и лицата ни трепереа во водата што ја пиевме
и на времето кога те чекав, кога ме чекаше
и кога те барав, кога ме бараше ко јагулата
што го бара родниот крај на својата смрт,
кога открај докрај ни се отвораше залезот,
кога нашите тела на својата сенка ù сенеа
и ноќта ја мразевме, зашто нè разделуваше,
но таа доаѓаше и празнината си ја пополнуваше
со карбитните ламби и фосфорот што ù светкаше
од очите на мачките, од срцата на светулките.

Дали се сеќаваш на она потоа и потаму,
кога ставаше за вечера, кога чекав да постелиш,
кога ми рече: Легни си!, а мислеше – Дојди!
и кога чу: Ќе дојдам дур да изброиш до сто,
а мислев: Мислам на тоа и ти што го мислиш.
И кога потоа твојот здив ми се доближуваше,
како превез навеан дожд, како пауново перце,
како облаче од испраните алишта што се сушеа;
и кога спиеше и продолжуваше да го калемиш
поубавиот сон на погрдиот
и кога утрото, гледајќи во твоето росно чело,
го препознаваше својот елмаз, своето ведро небо.

Дали се сеќаваш: Тој што го праша за мене,
оној е за кој сè уште прашуваш.

 

Убав Човек,
него сѐ можеш да го научиш
или натераш
Да јаде помалку
Пократко да спие
Да живее во мала соба
Да преживува на студови
Да работи на пеколни горештини
Убав Човек,
него не е можеш да го одучиш да љуби
Не можеш да му ја украдеш мислата
која цути низ небесата
Може помалку да спие,
но сонот не ќе успееш му го одземеш.
Можеш на студови да го врзеш,
но душата топла ќе му остане
Можеш на горештини да го оставиш
но главата студена ќе му остане
за убавата мисла да не ја стопи
Можеш храна да не му даваш,
но тој од добрината своја
сит ќе биде,
а ти запенет од јад
ќе копнееш за врвот недостижен.
Затоа, имај си убав човек крај себе,
да научиш ист да бидеш.
Убав човек

#зборовиМаркоВиденовиќ

 

Од "Mr. Mercedes" на Stephen King. Двојчето:

 

Молитва - Блаже Конески
Спаси ме Боже, од болните луѓе
што се накажани,
та не се криви,
нивната злоба умерено суди ја,
самите од неа одвај се живи.

Тие се мислат повикани да водат
како Мојсија и другите пророци
а самите не можат да се ослободат
и влечат по себе ситни пороци.

Дај Господе, што помалку очите да
им ги бодам -
штом тие лево ќе фатат,
јас десно да одам.

 

Ме наежи. Го обожавам човеков..

 

Се повеќе мислам дека не сме го заслужиле.
Како дипломиран филолог и внука на еден од првите учители во земјава, оние кои ја описмениле цела нација, внука на добар пријател на Конески, му го знам целиот работен и животен век. И затоа кажувам премалку е направено за да се зачува неговото дело и ние ништо не праиме да го зачуваме

 

Одвоен - Никола Маџиров

Се одвоив од секоја вистина за почетоците
на стеблата, реките и градовите.
Имам име што ќе биде улица на разделби
и срце што се појавува на рендгенски снимки.
Се одвоив и од тебе, мајко на сите неба
и куќи на безгрижноста.
Сега крвта ми е бегалец што припаѓа
на неколку души и отворени рани.
Мојот бог живее во фосфор од чкорче,
во пепелта што го чува обликот на пресеченото дрво.
Не ми треба мапата на светот кога заспивам.
Сега сенка од класје жито ја покрива мојата надеж,
и мојот збор е вреден
како стар семеен часовник што не го мери времето.
Се одвоив од себе, за да стасам до твојата кожа
што мириса на мед и ветер, до твоето име
што значи немир што ме успокојува,
што ги отвора портите на градовите во кои спијам,
а не живеам. Се одвоив од воздухот, од водата, од огнот.
Земјата од која сум создаден
е вградена во мојот дом.



* * *

1.

Запали го моето лево крило мајко
и небото што минува низ него,
запали ги сите фотографии
во кои го нема дождот и
татко ми во воена униформа,
запали ги масите што
ги чуваат трошките од зборот
и сите писма со имиња на мртви,
запали го венчалниот фустан
и фрли ја пепелта во снегот мајко,
запали ги сите ветувања за присутност и
будења над сонот,
зашто како би погледнал кон небото
ако немам страв во себе,
како би погледнал кон стравот
ако немам небо во мене мајко.

2.

Потопи ги сите вештачки езера мајко,
и рибите во супермаркетите,
и клучевите од куќите заштитени со закон,
потопи ги дрвјата
што ќе станат писма и сенки на гробови,
потопи ги сите потопени бродови
и сонца,
и пердувите на ноќните птици
и тунелите полни минерали
и возачи што заспиваат,
потопи ја собата
во која водев љубов
додека една билка растеше во црепот, мајко,
потопи го домот
што без заборав го напуштам,
зашто како инаку би се вратил мајко
ако не истуриш вода зад мене,
ако не ги потопиш сите мои стапки.

3.

Запали го моето детство мајко
и успиј ме врз неговата пепел.

 

Од книгата "Но и јас" од Делфин де Виган

 

DA GO RAZBUDAM TVOETO SRCE
POVTORNO MI SE JAVI ZELBA
EVE POGLEDNI
EDNO ZARCE NOSAM NA DLANKAVA
OD BURI GO KRIEV
OD VETRISTA GO CUVAV
SO TOPLINA NOVA GO HRANEV
SAMO ZA TEBE
NE VRTI GO POGLEDOT
VO TIE VISOKI PLANINI
MNOGU TAJNI NOSAT
NO ZA COVEK NE SE
ZEMI GO I STRASTA RASPALI JA
KRATKA E I OVAA NOK
ENE JA ZORATA
GI GLEDAM PETLITE
NA PLOT SE KACILE
PESNA KE PEJAT
ZEMI GO
I NE PLASI SE DEKA KE TE IZGORI

 

"But our love it was stronger by far than the love
Of those who were older than we--
Of many far wiser than we-
And neither the angels in Heaven above,
Nor the demons down under the sea,
Can ever dissever my soul from the soul
Of the beautiful Annabel Lee:--

For the moon never beams without bringing me dreams
Of the beautiful Annabel Lee;
And the stars never rise but I see the bright eyes
Of the beautiful Annabel Lee;
And so, all the night-tide, I lie down by the side
Of my darling, my darling, my life and my bride,
In her sepulchre there by the sea--
In her tomb by the side of the sea."

Annabel Lee

by Edgar Allan Poe
(published 1849)

 

if you’re going to try, go all the
way.
otherwise, don’t even start.

if you’re going to try, go all the
way.
this could mean losing girlfriends,
wives, relatives, jobs and
maybe your mind.

go all the way.
it could mean not eating for 3 or 4 days.
it could mean freezing on a
park bench.
it could mean jail,
it could mean derision,
mockery,
isolation.
isolation is the gift,
all the others are a test of your
endurance, of
how much you really want to
do it.
and you’ll do it
despite rejection and the worst odds
and it will be better than
anything else
you can imagine.

if you’re going to try,
go all the way.
there is no other feeling like
that.
you will be alone with the gods
and the nights will flame with
fire.

do it, do it, do it.
do it.

all the way
all the way.

you will ride life straight to
perfect laughter, its
the only good fight
there is.

“Roll the Dice” by Charles Bukowski

 

Pricace ti jednom mozda
kako sam ja bio sto-sta
pile moje, pace moje malo
mudrovace badavani
kad me nema da se branim
da sam blizu, ne bi im se dalo.
Pricace ti o plovidbi
ti sto nisu sidro digli
sta sam za njih neg' ukleta sajka
tvrdice sa cudnim sjajem
da sam drhtao pred zmajem
videli su oni iz prikrajka

Al' ti slutis otkud bore
trunje se u oku diglo
olujno je tamo gore
gde nas nije puno stiglo
znam da sanjas more sveca
i korake po tom doku
ti si tamo bio u mom oku

Pricace ti, kojekakvi
zloba se k'o rubin cakli
kako odjek mog osmeha jeci
i klece se u pretpostavke
kljuckajuci kao cavke
moje lose prepricane reci

Brojao sam ljude s krsta
pravila i izuzetke
posvud promasena vrsta
samo retki nadju retke
znam da sanjas vaskrsenje
jednu siluetu plahu
ti si tamo bio u mom dahu

Pricace ti jednom svasta
boljima se tesko prasta
pile moje, pace moje malo
i silni misevi u boci
javice se k'o svedoci
pustolovnog traganja za Gralom

Ne znam vise, Boze prosti
dal' da strepim
il' da stremim
da to breme posebnosti
i na tebe nakalemim
ako nije kasno vec

Jer znam da sanjas rimovanja
krike i tisinu nemu
ti si bio svugde
u mom' svemu
pile moje, pace moje malo
lavce moje

 

Дали некој има книга или збирка од поезии на Блаже Конески да ми сликне некоја постара или помалку позната поезија од него? Да не биде многу долга, а не и прекратка.