Протестантската реформација

На сите христијани кои се водат по изворното библиско христијанство им го честитам денот на реформацијата со искрена желба, надеж и молитва истата да се случи што поскоро и во нашата земја, меѓу нашиот народ, за и ние да ги уживаме благодетите и придобивките од враќањето кон Светото Писмо, кон Христовото и апостолско учење.

По таа повод сакам да ви пренесам еден текст од еден од најзначајните реформатори во Швајцарија - Жан Калвин.
Тој на неговите 26 години го издал своето капитално дело, „Институтите на христијанската религија“, кое претставува првата реформирана систематска теологија. Во прилог ќе ви цитирам еден извадок од тоа обемно дело, дел кој мене, а и на мнозина други посебно им оставил впечаток. Се надевам ќе ви се допадне.

СПОРЕДБАТА НА ВИСТИНСКАТА И ЛАЖНАТА ЦРКВА
(Извадок од „Институциите на христијанската религија“ од Жан Калвин)
​

"Вистинската црква е таа каде што Зборот Божји верно се проповеда и правилно се извршуваат обредите. Христос објавил дека црквата е изградена врз „темелите на апостолите и пророците, а Исус Христос е нејзиниот камен темелник“ (Еф. 2:20). Ако основата на црквата е учењето на пророците и на апостолите, преку кое учење верниците доаѓаат до своето спасение и до вера само во Христос, тогаш како може Црквата да опстои ако ова учење е напуштено?
Ова е моменталната состојба со лажната црква, па лесно е да се процени колку од вистинската Црква останала таму. Наместо службата на Зборот, таму владее корумпирана хиерархија, преку која се гаси секое светло. На местото на Причеста, се извршува грозно богохулство. Славењето на Бога е извитоперено со разновидна литургија на суеверија. Учењето, без кое христијанството не може да постои, е целосно заборавено. Така, во нашето повлекување од оваа расипаност, нема никаква опасност да се одвоиме од Христовата Црква.
Тие пак тврдат дека нивната црква е единствената и сите што од неа излегуваат ги нарекуваат расколници и еретици. А аргументот со кој докажуваат дека тие се вистинската Црква е низата на епископи, која може да се трасира до античко време. Но тоа е јалов изговор.
Ова не е ништо поразлично од изговорите кои порано ги даваа и Евреите, во нивната слепост и идолатрија. Бидејќи и тие се фалеа со храмот, со церемониите, со свештенството, нешта за кои веруваа дека се суштината на Црквата. Така, наместо Црква, тие произведоа надворешни форми, кои се далеку од вистинската Црква. Не ни треба никаков друг аргумент да ги побиеме нашите современици, освен оној даден од Еремија за лажната увереност на Евреите: „Не се надевајте на лажните зборови: „ова е храмот Господов, ова е храмот Господов, ова е храмот Господов“ “ (Еремија 7:4). Бидејќи Господ не признава ниедно место за Свој Храм ако Неговиот Збор таму не се проповеда и не се слуша. Па така, иако славата Божја пребиваше меѓу двата херувима во Светилиштето, кога свештенството го замени вистинското прославување на Бога со лажни суеверија, Тој од таму си замина. Ако тој Храм можеше да биде оставен, нема причина да им веруваме дека Господ е толку приврзан со личности и со места, па ќе биде ограничен да остане таму каде што останало само името и надворешноста на Црквата.
Ништо не може да биде толку површно како тоа да се мисли дека низата личности може да се постави над правилното учење. Црквата не постои како некое наследно право, туку како одржувач на вистинското учење.
Вистинската црква не е карактеризирана со суетен раскош, со кој лесно се маѓепсуваат очите на неуките, туку со гласот на добриот Пастир кој и се обраќа: „секој, кој е од вистината, го слуша Мојот глас... А вие не ги слушате, зашто не сте од Бога“ (Јован 18:37, 8:47). Со други зборови, Црквата е царството на Христос, а бидејќи Тој управува преку Својот Збор, оние кои се лишени од Неговиот Збор не можат да се квалификуваат да бидат Неговата Црква.
Иако нè истераа како еретици со анатеми, бидејќи се повлековме од нивната црква, така постапивме бидејќи не е можно тие да ја кажуваат чистата вистина. Беше неопходно да се повлечеме од нив, за да се доближиме до Христос.
Тие бараат сета почит, моќ и власт која Христос и ја оставил на Црквата, да им ја предадеме на нив. Но по примерите на Илија, Михеј, Исаија, Еремија и Осија, кои се повлекоа од заедништвото со лажните пророци и свештеници, неопходно е и ние да се повлечеме од заедништво со нив."
(Скратен извадок од „Институциите на христијанската религија“, книга 4, второ поглавје)

 

РЕФОРМАЦИСКАТА БОМБА!
На 31 октомври 1517 г., професор Д-р Мартин Лутер, на црковните порти во градот Витенберг, Германија, протестно истакнува 95 сериозни забелешки против ересите и корупцијата на свештеничкиот клер и нивната отуѓена од Бога црква. Веројатно и не сонувал дека ова ќе биде вистинска бомба која ќе одекне низ цела Европа, а оттаму и по сите краишта на светот!
Од тој ден до сега, стотици милиони христијани по целиот свет се вратија на Изворното Христијанство, изразено преку Петте начела на Реформацијата:

1. САМО Светото Писмо е неприкосновен авторитет за христијанската вера и пракса (Sola Scriptura);
2. Спасението ни е подарок од Бог САМО по основ на Неговата милостива благонаклоност кон нас (Sola Gratia) и се добива...
3. САМО преку вера (Sola Fide) во откупителната смрт и воскресението на...
4. единствениот Спасител и Посредник, Исус Христос (Sola Christus), па така...
5. Сета слава Му припаѓа САМО на Троединиот Бог (Sola Deo Gloria).

 

Аплауз за пропагандиве протестански.
Всушност и незнам еве која е целта и потребата сам да си коментираш во 21 век на форум?!
И тоа не еднаш,времиња упорно
На времето ни го наметнувале и пропагирале Османлиското ропство,сега протестанското.
Живела револуција

 

Ако де, нека си се радува човекот! Што му се мешаш во радоста!
Да не бидеме и ние расипани како него! Ако веќе не учествуваме во неговата (лажна) радост, барем да не му ја расипуваме. Белким и тој ќе се огледа на нас и нема да пишува глупости за време на нашите големи празници, кога се радуваме и веселиме, а тој се труди на секој начин да ја уништи нашата среќа и нашата радост. Ама тоа е, нас Христијаните (а тоа значи Православните) Сатаната не сака да не` види среќни и радосни.
Повторувам да не бидеме како него, да го оставиме рајат да си го прослави денот на вештерките и вампирите, пардон денот на реформацијата.
Нас нека ни е на помош и за многу години светиот апостол и евангелист Лука, чиј што спомен го празнувавме вчера и светиот пророк Јоил и преподобните Прохор Пчински и Јован Рилски чиј што спомен го празнуваме денес.

 

Добро е што Жан Калвин признава дека излеговте.Да се знае која црква и учење и богослужби се од почетокот....Затоа и излеговте зошто не сте наши.Да бевте наши ќе останевте со нас.Но за да се знае дека сите не се наши....Лагата која ја кажува Жан за пророците дека се одделувале од храмот.Напротив тие никогаш не се одделиле туку се исполнувале,а тоа е друго што биле гонети и убивани.И никогаш пророците не основале свој храм.Така нема оправдание со пророците за да се основа нов храм . Дури и Христос се исполнувал обичаите и одењето во храм и празнувањето.Само Христос е главата на новозаветниот храм,како што кажува и Св.Ап.Павле.Па би прашал Мартин ли за вас пострада за вашите гревови и во името на Мартин ли се крстија тие што основаа нов храм?

 

хах кој нашол да збори, зарем не излезе МПЦ од СПЦ со самопрогласување на афтокефалност во 1967 година? Зарем не излезе источната православна црква од западната Католичка црква која со векови си ја имала својата престолнина во Рим?

Од друга страна, верните Христови следбеници во 16ти век морале да излезат, по препорака на Господ Исус Христос:

„И извика со силен глас, велејќи: „Падна, падна големиот Вавилон, и стана демонско живеалиште и засолниште на сите нечисти духови, и засолниште на сите нечисти и гадни птици, зашто сите народи пиеја од виното на нејзиното распалено блудство, и земните цареви блудствуваа со неа, и земните трговци се збогатија од нејзината претерана раскош!” И чув друг глас од небото да вели: „Излезете од неа, народе Мој, за да не бидете соучесници во нејзините гревови и да не ги примите нејзините зла;“ (Откровение 18:2-4, Библијата)

Овој цитат не се однесува на старозаветниот Вавилон, бидејќи е пророчки цитат од последната книга од Новиот завет и зборува за иднината. Вавилон е симболика на лажната религиозност, на идолопоклоничка религија - баш каква што била Католичката црква.
Во времето кога се случила реформацијата, во Рим имало проституција во која најредовни муштерии биле свештениците. Цитатот вели „земните цареви блудствуваа со неа“ - со малку познавање на историјата би знаел дека Католичката црква во тоа време не само што била тесно врзана со власта, туку и самата таа била власт и живеела во претерана раскош како што вели цитатот.

Излегување од забегана институција која себе си се нарекува „црква“ и која тврдоглаво не сака да се врати кон Божјото Слово воопшто не значи излегување од Христос. Напротив, тоа е неопходен чин доколку сакаш да останеш сврзан со Христос. За жал морале да бираат кој ќе им биде глава, дали папата или Исус Христос. Според Исус, добро одбрале.

Која црква и кое учење се од почетокот лесно ќе препознаеш ако ја отвориш Библијата. Онаа црква и она учење кое се во согласност со Исусовото и апостолско учење, таа црква е Христова. Црквата која се занимава со молење на светци, клањање на нивни икони, обожување на Богородица, осветување води, палење свеќи за живи мртви, мантрање и вртење бројаници, давање задушници за откуп на гревови итн. нема допирни точки со Исусовото учење. Таа црква може да се самоименува и „Најправославна највистинска црква“, но ако не го следи учењето на Исус, џабе ќе и биде.

Глава ти е оној на кој си му послушен. Христијаните протестанти воопшто не се водат по учењето на Мартин Лутер. Еве, си ме видел мене некогаш да кажам нешто и во референца да пишам „Мартин Лутер“? Или пак секогаш зад секое мое тврдење ставам библиски цитат и тоа со црвени букви?

Исус, а и целата Библија јасно вели да му се поклонуваме на Бог и само на Бог, а не на светци. Православниот светец Јован Дамаскин го вели сосема обратното: да се поклонуваш на икони и ако не се поклонуваш на икони, ти си непријател Божји!
Православните избираат да му се послушни на Јован Дамаскин, а не на Исус. Од овде следи дека православните за своја глава на дело го избираат Јован Дамаскин, а не Исус.

 

Ти ако сакаш и со зелени букви пишувај ги цитатите јас пак ќе кажам ти имаш директни цитати од библијата и директно промашување на нивното толкување.Не ми одговори кој пророк изградил нов храм?Нели сите пророци и побожни пред Христа оделе во постоечкиот храм се до неговото доаѓање?!Па и самиот Христос одел и за празници и ги извршувал обредите како што било ред ,пример со обрезанието?!Нели Христос ги упатува лепрозните да се појават пред свештениците како што е редот на храмот?!Нели Христос ја основа новозаветната црква?! И тој е темелот.Зошто на темелите на Мартин изградивте нов храм.Оправдание немате ни со пример од пророците бидејќи тие не направија нов храм без Христа.Ни со пример директен од Христа бидејќи и тој почитуваше се.Темелот на вашиот храм е Мартин.Мартин не направил ниедно чудо.Само зборовите му остануваат кои се лесно побиени.Лажен пророк.

 

Кај тие што ги набројуваш има преемство,хиротонијс,богослужби сочувани од почетокот,славењето на Бога сочувано од почетокот,празнувањето,каноните и правилата итн.Ништо не е излезено од она на почетокот,туку умножено православно славење на Бога.Освен што одпосле католиците застраниле.Вашето е излегување и почнување нов начин на вероисповед различен од онаму каде сте излегле.Го напуштивте преемството чиста новотарија,изопачено почнавте да ги толкувате цитатите од библијата исто новотарија...итн

 

Како и обично, неаргументирано обвинување. Јас кога посочувам на небиблиските паганштини и идолопоклонства, посочувам аргументирано со имиња на „свети отци“ и век кога живееле, со директен нивен цитат, со директен цитат од Библијата каде Исус говори спротивно на нив итн.

Јас никаде не сум рекол дека некој пророк изградил нов Храм. Храмот во Ерусалим бил од Бог определеното место за старозаветните жртвувања и празнувања. Значи тоа е во Стариот завет и тој Храм е проколнат лично од Исус (ев. Лука 19,42-44, Библијата) уште пред воспоставувањето на Новиот завет - во кој нема повеќе материјален храм, туку христијаните се Новозаветниот Божји храм (Црквата Христова), а глава на тој храм е Исус Христос. Значи во Новиот завет нема веќе од Бог определен материјален храм, туку има духовен храм. Секој што го напушта учењето на Исус Христос и се приклонува кон други учители и модерни „пророци“ (како Јован Дамаскин, Григориј Палама, Теодора Цариградска, Џозев Смит, Елена Вајт итн.) го напушта Новозаветниот Божји храм (Црквата Христова), а секој што се придржува до учењето на Исус Христос е ВО Божјиот храм т.е. во Христовата Црква. Исус вели:

„Ако пребивате во Моето слово, навистина сте Мои ученици“ (ев. Јован 8:31, Библијата)
„Јас Сум лозата, а вие сте прачките. Кој останува во Мене, и Јас во него, тој дава многу плод; зашто без Мене не можете да направите ништо… Ако останете во Мене и ако Моите зборови останат во вас, барајте што и да посакате, и ќе ви биде.“ (ев. Јован 15:5,7 Библијата)

Епа ако Христос ја основа Новозаветната црква и Тој е темелот, тогаш зошто не сте му послушни Нему, туку својата црква ја изградивте на темелите на Јован Дамаскин, Григориј Палама, Теодора Цариградска итн?
Јован Дамаскин поучувал дека треба да им се клањаме на иконите и дека секој што не им се клања е непријател Божји! Григориј Палама поучувал исихазам, обожување на човекот, созерцание во Божјите несоздадени енергии, Теодора зборела за некакви митарства (цариници) на патот до небото каде што злите духови бараат откуп за гревовите на луѓето... НИШТО од ова нема допирни точки со Библијата и Исусовото учење, туку напротив, ова се дијаметрално СПРОТИВНИ учења од она што поучувале Исус и апостолите.

Ова е неосновано обвинување. Од моите 739 постови на форумов повели цитирај една единствена каде што јас сум се повикал на Мартин Лутер за било кое мое верување. Ајде за промена внеси малку аргументи во твоите обвинувања Јас секогаш за моите верувања се повикувам на Исус Христос и апостолите т.е. на Божјиот Збор - Библијата и тоа сите добро го знаат на форумов, па и пошироко. Џабе се мачиш, нема никој да прелажеш со твоите клевети. Тоа што Мартин Лутер бил доволно храбар да се спротистави на папската диктатура, на паските индулгенции, на папската инквизиција (крваво прогонство на неистомисленици, научници) т.е. на сите оние работи што ја држеа Европа со векови во „мрачниот век“, тоа не го прави темел на нова црква. Едноставно треба да му се даде аплауз за храброста, аплауз за тоа што ја превел Библијата од неразбирливиот латински јазик на современиот германски јазик и да се продолжи понатаму со очите фокусирани на Исус Христос и Неговото учење. Тоа го правел и Мартин Лутер. Тој не велел да го следат него или неговото учење. Напротив, тој гласно повикувал луѓето да веруваат во Библијата и само во Библијата

 

Папата Франциск: Мартин Лутер беше паметен човек загрижен за Црквата

Папата Франциск вчера во Шведска ги призна добрите страни на Реформацијата што ја покрена Мартин Лутер, повикувајќи на продолжување на дијалогот со Лутеранците, кои пред 500 години се одвоија од Рим.

Во своето обраќање за време на заедничката молитва во Шведска, Папата призна дека Мартин Лутер и реформацијата донеле нешто добро.

-Со благодарност признаваме дека Реформацијата овозможи Светото Писмо да биде многу повеќе во средиштето на животот на Црквата. Мартин Лутер беше паметен човек, кој бил загрижен поради корупцијата и желбата за власт, кои во тоа време владееле во Католичката црква. Како Католици и Лутерани тргнавме по патот на помирувањето, изјавил Папата Франциск.

Извор: http://religija.mk/papata-francisk-martin-luter-beshe-pameten-chovek-zagrizen-za-crkvata

 

Дали во духот на оваа изјава, вашата заедница веќе почна преговори за канонско и литургиско единство со римокатоличката црква? Или веќе отидовте чекор понапред и веќе се потчинивте под духовната власт на Неговата Екселенција, бискупот скопски г. Киро Стојанов?
Ако сте направиле нешто од ова, јас искрено ви честитам.

 

Ние како христијани и Христова Црква единствено се потчинуваме под духовната власт на Неговата Екселенција и Височество, Господарот Универзумски Исус Христос.
Но, ние сме отворени и спремни да помогнеме доколку покрај ова признание, Католичката црква реши да превземе чекори во насока на реформација на нејзиното учење и пракса и враќање кон изворното библиско христијанство. Значи имаме повеќе од потребниот број на спремни теолози кои одлично го познаваат Светото Писмо и без ниту еден денар паричен надоместок би се нафатиле да и помогнат на Католичката црква за нејзина реформација.

 

На Поглаварот на Едната, Света, Соборна и Апостолска Црква, Творецот на се` видливо и невидливо, на Царот над царевите, на Великиот Архијереј и Седржител, Господ и Спасител наш Иисус Христос, Синот и Логос(Слово) Божји, Воплотениот, Родениот од Дјева, Обрезаниот, во Храмот Претставениот, од свети Јована Крстениот, Преобразениот, во Ерусалим на осле Влезениот, Првиот Литург, од Јуда Предадениот, Биениот и Поруганиот, Распнатиот, во Адот Слезениот, славно Воскреснатиот, на Тома Јавениот и на Небесата Вознесениот - чест, слава, поклонение и хвала!
Сепак за да Го љубиме Бога, кој не Го гледаме потребно е да го љубиме братот кој го гледаме, а за да сме потчинети под духовната власт на Христос, треба да сме прво потчинети под духовната власт на нашиот надлежен архијереј (епископот, владиката)! Ако не можеме и не сакаме да сме му потчинети на земниот архијереј, (се) лажеме дека сме Му потчинети на Великиот Архијереј.
Супер, кажете заеднички едно „Отче наш“ и една „Здраво Маријо“ (по православно, „Богородице Дјево“) и можете да си го толкувате заедно Светото Писмо. На крајот нормално место некоја тралалајка ќе си ја испеете „Тебје Бога хвалим“ (Те Деум).

 

Не знам зошто толкава одбивност кон оваа тема, со оглед на тоа што подфорумот се вика Религија, а не одредена религија.
Поздрав Евангелос и благодарност за темата, не сум посветила посебно внимание претходно, мило ми е што имав можност овде да дознаам барем малку околу оваа религија. Плус знаење никогаш не е на одмет.

 

Многу сакам паметни луѓе посветени на религијата (која и да е) и ич не сакам луѓе посветени на религијата кои проповедаат за својата религија.

Религијата е лична ствар и убедувањето некого дека треба да се приклучи на истата или објаснувањето зошто конкретната религија е подобра од некоја друга религија за мене претставува профитерство... бизнис.

Јас со протестанската религија немам ништо и сигурно не ѝ должам ништо за придобивката да го правам сето ова наведено во точките.
Ако веќе сме прецизни и треба да најдеме некому кому должиме за овие придобивки, тоа се комунистите од `45 до `99, бидејќи.

Плус, за најголемиот дел од напишаниве работи, македонскиот народ дури и под окупација на муслиманска Турција немала проблем. Сме имале своја црква, свој јазик, свои богослужби, а фала Богу никад никого не запалиле зашто е вештерка.

Така што, списоков е ептен несоодветен и за некои други краишта, ептен копи пејст е.

Инаку, многу ми се допаѓа протестантскиот начин на размислување во однос на католицизмот. Протестантите се либералните христијани и тоа е баш онака... кул. Само целото тоа одење низ селата околу Струмица, па проповедање ко да сме безбожници, ми е на исто рамниште како Јеховини Сведоци. И затоа не ги почитувам, впрочем како секоја религија генерално. Верувај, моли се, клањај се, прави што сакаш, ама не ме убедувај дека е за мое добро да одам во твојата црква и да му оставам пари на твојот Бог, ок?

 

Во тој случај ти препорачувам да ги најдеш своите истомисленици и да излезете на протест против правото за слободна верисповед кое е загарантирано во уставот на РМ. Да појаснам, уставот на РМ не гарантира само слобода на вера, туку и слобода на вероисповед. Зборот „вероисповед“ е кованица од два збора: вера + исповеда. Значи на сите верници во РМ им е дозволено да ја исповедуваат својата вера.
Случајно или не, ти си во категоријата „Религија“ на форумов и овде е сосема нормално и очекувано да пишуваме за религија. Ако не пишуваме за тоа, ќе бидеме оф-топик

Овде и атеистите пишувале и пишуваат за својот атеистички светоглед. Постојат дури и теми како на пример „11 причини зошто да бидеш атеист“. Што е сосема во ред. Јас како христијанин баш ме интересираат тие причини заради кои атеистите се атеисти. И воопшто не сум се осеќал дека некој сака со сила да ми натури атеизам или да ме присили да се приклучам на атеизмот. Жал ми е ако ти така си се почувствувал овде на форумов.

Не е баш за фалење тоа што реформаторското движење не стигнало до Македонија. Забележи дека до каде што стигнало реформаторското движење (Од западна Европа до Словенија), тие земји се развиени денес. Потоа протестантите ги колонизираат Америка и Австралија и тие се развиени денес. И тука не мислам само на економски или политички развој, туку и на општествен, културен, научен развој, развој на свеста за социјално-општествени живеење, екологија итн. Сепак мислам дека на индиректен начин, и ние ги уживаме слободите кои биле иницирани од протестантската реформација во 16ти век.

Македонија била под османлиска окупација од крајот на 14ти до крајот на 19ти век.
Можеш ли да ми наведеш еден историски документ каде што се спомнува МПЦ пред 20ти век?
Можеш ли да ми наведеш богослужба (православна литургија) на Македонски јазик пред 20ти век?

Можеш ли еве да ми наведеш било каква книга напишана на Македонски јазик пред 19ти век? Дали знаеш дека и Григор Прличев морал да го напише капиталното дело „Сердарот“ на грчки јазик?
Дали знаеш дека Македонија последна во Европа доби превод на Библијата на свој јазик дури во 1991г?
И дали знаеш дека печатењето на Библијата оди преку обиденетото Библиско здружение (United Bible Society) кое е доминантно протестантско здружение?

Османлиите не палеле вештерки, ама затоа пак православната црква на овие простори (Бугарија, Македонија) ги прогонувала богомилите затоа што имале своја вера која била различна од православната црква. Иако тоа биле мирољубиви верници, православните ги нарекле еретици и ги прогонувале. И биди сигурен дека не ги замолиле љубезно „ај ќе ве молам напуштете ги вашите домови и заедно со фамилиите напуштете го балканов“, туку крваво биле прогонувани и протерани на север од балканов. Што е тоа ако не верски монопол и забрана на верници од друга вероисповед да си ја веруваат и практикуваат својата вера?

 

Протестантите си тврдат дека поради појавата на протестантската реформација се јавува развојот.

Атеистите исто тврдат дека поради појавата на ренесансата во втората половина на 15 век настанува преродбата на светот.И дека религиите цело време го кочеле развојот на светот.

Сега @EvAngelos договори се со @Bender Rodriguez кои се заслужни за развојот на светот,атеистите или протестантите?

 

Би се надоврзал,дали навистина сметаш дека и во Кина протестантсвото влијаело за нејзиниот развој,бидејќи Кина е исто развиена!?
Дали и во Египет ,бидејќи Египет е древна лулка на науката?!
Дали сметаш дека протестанството е заслужно и за Грција бидејќи Грција е исто лулка на филозофијата?!...

 

Биди си протестант колку сакаш. Криво веруваш.

 

@Bulgarian, со твоево прашање постојат неколку проблеми. Прво, атеизмот не е некакво учење или доктрина, која има свои заеднички тврдења и ставови кои ги делат сите атеисти. Второ, јас ниту можам, ниту сакам, да говорам во име на сите атеисти – како што ти правиш во име на православието – јас можам само да ти го дадам моето мислење у однос на прашањево.

Самата теза дека за прогресот на светот се заслужни атеистите е смешна – особено ако се земе во предвид фактот дека од антиката па се до денес, атеистите се малцинство во однос на сите останати религии во светот. Впрочем, речиси сите луѓе заслужни за прогресот низ вековите биле припадници на некоја религија и верувале во една или друга работа. Но, подеднакво смешна е тезата дека одредена религија или религиозна група е заслужна за прогресот на светот.

Прогресот се должи на прогресивните луѓе, а нивната религиозна определба нема никаква врска со тоа. Прогресивците се оние луѓе кои успеале да размислуваат „надвор од кутијата“, од наметнатите правила и предрасуди на времето и средината во која живееле. А тоа најчесто значело и отфрлање на догмите наметнати од религијата во тоа време.

На пример, ниту Галилео Галилеј, ниту Никола Коперник не биле атеисти, а Џордано Бруно бил дури и монах во редовите на црквата – но, без разлика на тоа, прогресивните идеи на овие луѓе се коселе со црковната доктрина. Ама, да не била нивната храброст да истапат со нив јавно, како и способноста и волјата да имаат поширок видик на светот од оној наметнат од црквата, нашите знаења за астрономијата, и науката генерално, ќе беа неискажливо посиромашни.

Напредокот лежи во ваквите луѓе, независно од нивните верски убедувања.

Од друга страна, знаеш што го спречува напредокот? Доктрината и догмата – и тука не зборам само за религијата – туку и за секој систем кој е базиран на крути, непроменливи правила.

Се што е ограничено во крути рамки, може да напредува само до определен степен, пред да стагнира или да премине во рецидивизам.

Со христијанството ова се случува во средниот век – период во кој христијанската доктрина е „најкрута“ – во овој период, немаме речиси никаков напредок на ниту една научна дисциплина, со исклучок на теологијата, чие изучување е во рамките на воспоставената доктрина. Но, и на ова поле, најголемите достигнувања се прават до X-тиили XII-ти, после што имаме период од стагнација од неколку векови, се до појавата на ренесансата и протестанството.

Наспроти стагнацијата во христијанска Европа, во истиот период на Блискиот исток, под покровителство на (релативно младиот) ислам, имаме вистински процут на науката и критичкото размислување. Но, повторно, како и со секоја крута доктрина, прогресот под исламот запаѓа во стагнација, отприлика во истиот период кога во Европа почнува ренесансата. А во последниов век, сведоци сме и на рецидивизам и навраќање кон минатото (регрес, а не прогрес) во исламските земји, од истите причини.

И за да не биде примеров само со религија, ќе го земам и комунизмот како доктрина, во прилог на она што го зборувам. Комунистичките земји, особено Русија и советскиот блок, во почетокот на воспоставување на новиот поредок, доживуваат изразен напредок и развој, на речиси сите полиња. За да, во период помал од 100 години, доживеат стагнација (а некаде и регрес) од аспект на напредокот, што на крај довело до колапс на целиот систем.

Поентата ми е – секаде каде што имаме наметната доктрина, догми, крути правила и рамки на функционирање, во подолг временски период – напредок или ќе нема или истиот ќе се одвива отежнато.

Секоја доктрина која не сака или не може да ги менува, модифицира, па и целосно да ги отфрла своите убедудања, тврдења и правила, не само што стои на патот на напредокот, туку и неминовно е осудена на пропаст.